HMOOB KEV UA NEEB

Raws li cov laus tham txog peb Hmoob txoj kev ua neeb lub hauv paus, mas zoo li no: Hmoob hais tias Ntuj tsim teb raug mas tsim kom txhia haiv neeg nyias muaj nyias kev ua neeb. Hmoob ua Hmoob neeb, Suav ua Suav neeb, Co ua Co neeb.
Raws li cov laus tham mas Hmoob cov neeb mas yog nyob rau saum lub hauv tsua uas muaj yawg Nyiaj Yig Khoo Tsua ua tus hauv paus los tus tuam thawj xib hwb neeb. Thiaj ua neeb los mus tau ib ntus, ces tom qab no ua tau tsis haum lub ntuj lub teb. Ntuj thiaj tso dej los nyab ntiaj teb. Dej tau tshoob Nyiaj Yig Khoo Tsua cov ntawv neeb, cwj neeb, cwj yaig, kuab iab kuab hma mus rau zaj laug teb huv tib si lawm.
Tom qab no Nyiaj Yig Khoo Tsua yug tau ob tug tub, xws li Tooj Nchai thiab Siv Yis nkawd. Ziag no neeg coob tuaj ces thiaj hais tias yuav rov kho neeg. Mam tso Tooj Nchai thiab Siv Yis mus raws cov ntawv neeb.
Tooj Nchai thiab Siv Yis mus raws ntawv neeb rau hab yaj qaum hiav rau puag zaj laug teb. Poj zaj laug nteg tau ib co qe, ces pog zaj mus nrog saub noj tshoob lawm, Tooj Nchai thiab Siv Yis nkawd thiaj muab zaj laug cov qe tsoo tawg tas.
Pog zaj laug rov los ua cas qe tawg tas, thiaj mus nug saub ces saub tias saub tsis paub. Kom mus nug ob yawg ntawd saib. Ces Siv Yis thiaj muab cov qe sau zoj ua ib pawg muab zoj kuab muaj tsuag, tsuag zoj rau ces cov qe rov ntog kheej lam zoo li qhov qub. Lub moo no thiaj ncha nrov tias Tooj Nchai thiab Siv Yis nkawd muaj zoo neeb. Ces thiaj ua neeb kho nyob rau hauv zaj laug teb zoo lawm peb txhiab, los kho tiaj nrag zoo lawm peb vam. Qaum ntuj thiaj hu mus kho lawm qaum ntuj. Dab noj nyoog ho nyob ped, ces dab noj nyoog muab Siv Yis tub tua ua qaib teeb thaj rau Siv Yis noj ces Siv Yis thiaj kho tis tau lawm. Ces Siv Yis thiaj tau nrom cwj yaig poob los rau tiaj nrag. Hmoob leej twg khaws tau cwj neeb zoo, ces tus ntawd ua tau leej. Tus twg khaws tau cwj neeb tsis zoo, ces tus ntawd ua dag. Nyem no cov dag thiaj coob dua cov leej.
Ziag no ntiaj teb huaj txhaij ntiaj nrag huam vam, Hmoob xav yuav ntau ntau xwb, ces Hmoob thiaj yuav plig kom ntau. Thaum ub mas ntuj tsim los ib leeg tsuas muaj ib tug plig xwb. 
Saub hais tias yog koj yuav plig ntau mas muab me nyuj me twm, me qaib, me npua, me kab npauj kab xib, me xyoob me ntoo hu plig tib si. Hmoob tias yuav tag nrho.
Nyem no, Hmoob thiaj muaj plig ntau ntau. Muaj ntsuj xyoob ntsuj ntoo, ntsuj qaib, ntsuj noog, muaj nyuj cab nyuj kaus, ntsuj duab ntsuj hlau, ntsuj nab ntsuj zag, ntsuj paj huab xyw.
Cov tseem teev dab qhuas, ces thaum txog lub ntuj qhua, nplooj xyoob nplooj ntoo zeeg, ntiaj teb neeg qaug zog. Mas yuav tsum ua neeb mus tso, muab nyuj kub nyuj haus mus tsuag rau kom tshiab. Sawv daws thiaj muaj zog rov tuaj. 
Cov laus, yog tias tsis muaj zog pheej mob ntsuj ntsuav, mas cov txiv neeb ua neeb mus saib ces yog cov sauv toj sauv roob taug, los yog tu lawm. Qhov no mas yog muab neeg lub cev los piv. Thiaj yuav tso zaj ntxhais zaj nraug mus kho hauv toj hauv pes, los sis xab xeeb kom muaj zog rov tuaj. Hmoob thiaj niaj hnub ua neeb tsis txawj tag, thiab yuav ua mus li.
Hmoob hais tias, ib tug neeg yuav ua neeb mas yog dab tshoj. Vim yog yus txwv feej, yus poj yawm txwv koob muaj tus txawj ua neeb, nws tuag lawm. Cov neeb nce rov mus rau pem tsua neeb tsis muaj tus neeg teev. Thaum cov xeeb zeej xeeb ntxwv, me tub me nyuam hlob, muaj poj tub se tag. Ces cov neeb rov los kom teev. Thiaj los ntxooj kom mob, mob leeg, mob tes mob taw. Mob mob tsis txawj zoo. Hmoob tias yog yuav ua neeb, thiaj mus nrhiav xib hwb tuaj qhia ua neeb.
Hmoob hais tias neeb Hmoob nqes saum qaum tsua los, mas tus xib hwb thiaj tuam choj neeb, cab sab neeb mus rau cov ntim dej zag pem lub thaj. Thiaj mam pib ua neeb.
Cov kws txuj tau sau ntawv tseg tias, cov haiv neeg nyob As Xias muaj kev ua neeb xws li Hmoob piav. 
Lawv hais tias, kev ua neeb yog tuaj ntawm ntiaj teb sab pej uas yog Xis Npes Lias, nyob qhov chaw uas no tshaj hauv Lav Xias teb, thiab Tuam teb As Xias nrab. Muaj haiv neeg Os Zus nyob Yas Kuj thiab cov Npos Zas, cov Moos Nkus uas nyob ze rau Suav teb thiab Lav Xias teb kis nruab nrab.
Cov haiv neeg no lawv kuj muaj cov poj niam txiv neej ua neeb. Lawv hais tias tej zaud mas cov haiv neeg uas piav saum no kev ua neeb tau ri mus txog Hmoob.
Hmoob muaj ntau hom neeb, xws li:
1. Ua neeb saib. Thaum muaj ib tug mob, lawv yuav xub tsawv txiv neeb ua ntej. Ces thiaj mus hu tus txiv neeb uas lawv tsawv tau tuaj ua neeb saib. Tus txiv neeb tuaj xyuas tus mob, yog mob loj thiab txaus ua neeb kho mas nws xub ua thaj neeb saib tso. Yog mob me mas nws ntaus kuam xyuas mam ua neeb saib. 
Tus txiv neeb yuav teem caij li 2-3 hnub, yog tus neeg mob zoo me ntsis mas nws thiaj rov ua neeb kho. Yog mob hnyav tuaj ces tsev neeg ntawd yuav nrhiav lwm tus txiv neeb loj dua nws tuaj pab ua neeb kho.
2. Ua neeb tsa ntsuj. Yog vim tus ntsuj plig nrhiav tsis tau txoj xub kev rov los, los yog poob rau ib qho twg, los yog qaug qa npoo maj, qaug dej npoo av, los yog mus zwm av, zwm thuv poob rau qhov ploj qhov tuag lawm, ces txiv neeb yuav ua neeb mus rub kom rov sawv taus, kom tus ntsuj plig rov los hauv vaj hauv tsev. 
3. Ua neeb tav kev ploj kev tuag. Ua neeb tav kev ploj tuag mas tsis yooj yim. Tus txiv neeb yuav mus hauv ntxwj nyoog lub loog, mus taug kev tuag thiaj tav tau kev ploj kev tuag.
4. Ua neeb nqes hiav. Yog ua saib, yog thaum ib tug neeg poob dej los lwm yam nrog dej. Xyuas saib puas pom tus plig poob taug dej.
5. Ua neeb xiab haj. Thaj neeb no nrhiav tsis tau nws lub ntsiab, tiam sis kuj yog ib thaj neeb ua mus xyuas cov neeg tso lub ntiaj teb no tseg, yam li mus xyuas cov tuag txoj kev tuag xws li haj mob, haj nkees, thiab haj tuag.
6. Ua neeb faib thiab. Yog ua neeb saib lub tsev ncig los ua neeb saib tus poj niam xeeb tub, tus txiv neeb pom tau tam sim ntawd tias ntshai dab nkag los nyob hauv tus me nyuam uas tus poj niam xeeb nyob hauv nws lub cev, los tej zaud dab los nyob hauv ib tug neeg lawm. Thaj neeb no, qhov ntau yog ua saib cov poj niam xeeb me nyuam xwb.
7. Ua neeb fab nyeej. Thaj neeb no yog ua neeb xaus xyoo laus txais xyoo tshiab.
8. Ua neeb kos plig. Thaj neeb no, yog ib thaj neeb ua saib tsev neeg kom sawv daws noj qab nyob zoo, los yog thaum tsev neeg sawv daws raug muaj mob, ces thiaj ua thaj neeb hu plig.
Kev ua neeb zoo rau qhov twg?
1. Kev ua neeb zoo rau qhov tias, yog ib yam uas zoo rau cov neeg tau nthuav tswv yim kom loj kom dav, thiab kom tob. Nyob hauv thaj neeb, tus txiv neeb tau hu cov nkauj neeb, txheev qhua neeb mas muaj peb cov lus Hmoob tob, muaj txwm zoo thiab hais tau zoo mloog, raug neeg lub siab.
2. Kev ua neeb zoo rau qhov tias, thaum Hmoob ua ib thaj neeb, mas tau pab Hmoob lub siab kom kaj tuaj, kom ua siab ntev siab loj. Ces ntau hnub, los yog ntev mus tej zaud tus neeg mob ntawd lub cev rov muaj zog, rov yeej nws tus mob lawm, los yog tsis zoo mas rov ua ib thaj ntxiv.
3. Kev ua neeb yog ib yam txuj ci hauv Hmoob uas tau nthuav lub keeb puam tob tag nrho. Yog muab piv rau zaj qhuab ke, mas kev qhuab ke yog xa tus ntsuj tus plig mus cuag pog cuag yawg. Yeej yog mus rau dab teb.
Ua neeb kuj ib yam, thaum txiv neeb ua neeb. Nws yeej mus rau dab teb, mus sua rog, mus thov pog yawg kom rov coj tus ntsuj plig, tsuj duab, ntsuj hlau rov los rau hauv vaj hauv tsev. Coj qaib coj qe nyiaj txiag xyab ntawv mus txhiv tus plig rov los, kom tus neeg mob ntawd zoo.
Ua li mas thaum txiv neeb yuav nqes neeb, nws thiaj hais tias nws raws tau nyuj cab nyuj cau, ntsuj duab ntsuj hlau, nyuj rag huab xyw kaw rau lub nkuaj txawb nkuaj txw zas zoo. 
Ntsuj kab npauj xab xwv ua raj toog raj hlau los qhoob huv si, ua moj swb moj se ntes huv si, coj mus ntsaws rau luag tej qab mej loos tag huv si. Ceeb toom rau cov dab vaj dab tsev kom tsis txhob pub dab qus nkag los. Mam xov luag vaj luaj tsev kom khov kho ces thiaj txheev qhua rov qab mam nqes neeb.
Kev ua neeb tsis zoo rau qhov twg?
1. Hmoob tau nkim zim txwv ua neeb, tsis tau xav zoo zoo tias tus neeg mob raug mob dab tsi, tsuas xav tias raug dab, los poob plig, los poj yawm txwv koob looj koov.
Tus neeg mob mas vim nws lub cev raug cov kab mob. Tiam sis Hmoob muab siab rau nrhiav yeeb nrhiav tshuaj ntsuab kho, tsis coj mus nrhiav kws tshuaj. Niaj hnub ua neeb kho, tus mob hnyav yuav tuag tiag tiag, mam coj mus nrhiav kws tshuaj, ces tej zaud mas lig dhau ua rau tus neeg mob tuag kuj muaj. Yog ntxov coj tus neeg mob mus kho mas nws yuav zoo.
2. Muaj ntau zaus cov txiv neeb dag, los xav tau ntau yam ntawm luag, ces lawv hais tias tim li ub li no. Yuav kho npaum ub npaum no mas thiaj zoo. Tus neeg mob thiab nws tsev neeg hnov tej lus ntawd, mas lawv lub siab puas tag, lawv ntshai, lawv thiaj yuav tsum nrhiav qaib npua nyuj twm npaum li tus txiv neeb hais. Cov Hmoob uas ua lub neej txom nyem, mas lawv puas yuav muab tau ib tug qaib npua qhov twg los.
Cov ntseeg Yes Xus ua neeb puas tau?
Peb cov neeg ntseeg Yes Xus hauv lub Koom Txoos Kav Tos Liv, peb tso siab rau Tswv Ntuj lawm. Vim peb ntseeg tias Tswv Ntuj yog tus tsim tag ib puas tsav yam, nws tsim dab, tsim neeg. Peb thov Tswv Ntuj pab peb, ces peb tau tag puas tsav yam lawm. Peb tsis hu txog dab ntxiv.
Muaj qee zaus uas muaj tej tug neeg ntseeg Yes Xus mus ua neeb, mas vim lawv ntseeg tsis txaus. Lawv tsis txawj tso siab rau Tswv Ntuj. Sawv daws txhob xyaum lawv tus piv txwv. Sawv daws tso siab rau Tswv Ntuj, mas zoo dua tso siab rau dab. Vim txhia yam yog nyob ntawm Ntuj tag nrho.
Muaj ntau zaus peb thov Tswv Ntuj npaum li cas los kawg peb tus neeg mob hnyav heev dhau lawm, ces nwg kawg yuav tsum tuag. Qhov tuag ntawd tej zaud peb tsis paub, tab sis ntshe twb yog Tswv Ntuj hlub tus neeg uas mob mob ua txoj sia nrom ncee, ces Ntuj thiaj txiav siab ua kom nws tus plig ncaim ntawm nws qhov mob uas txom txom nyem. 
Kwv tij Hmoob, yog peb ua zoo xav mas Tswv Ntuj yeej nyiam sawv daws. Tsis hais tib neeg, tsiaj txhu, los yog nroj tsuag, Tswv Ntuj txoj kev nyiam yeej nqes los rau saum sawv daws tib si. Li ntawd, thaum ib co neeg tig los txais kev ntseeg txog Tswv Ntuj lawm, ciaj thiab tuag nyob ntawm Tswv Ntuj pom zoo. Peb yuav ua siab loj rau peb txoj kev ntseeg txog Tswv Ntuj, vim muaj ntau yam uas peb tsis paub, tab sis Ntuj paub lawm, ces peb tso siab rau nws.